ข่อย กักไม้ฝอย ส้มพอ สะนาย
Streblus asper Lour.
MORACEAE
Tooth bush tree
ไม้ยืนต้นขนาดกลาง ลำต้นค่อนข้างคดงอ เป็นปุ่มปม หรือเป็นพูเป็นร่องทั่วไป ใบ เป็นใบเดี่ยวเรียงสลับมีขนาดเล็ก รูปใบรีแกมรูปไข่ เนื้อใบค่อนข้างหนา ผิวสากเหมือนกระดาษทรายทั้งสองด้าน ดอก ออกเป็นช่อสีขาวเหลืองอ่อน ออกตามปลายกิ่ง ดอกเดี่ยวแต่รวมกันเป็นกระจุก ดอกเพศผู้และเพศเมียอยู่ต่างดอกกัน ฝัก/ผล ลักษณะของผลจะกลมมีสีเหลือง คล้ายกับเม็ดพริกไทยสีขาว ผลสุกมีสีเหลืองอ่อน เปลือกชั้นนอกนิ่มและฉ่ำน้ำ ซึ่งมีรสหวาน นกจะชอบกินผลข่อย เมล็ด มีเมล็ดเดียว ลักษณะกลมคล้ายเมล็ดพริกไทย
ใช้ประดับตกแต่ง ราก ใช้เป็นยาใส่แผล เปลือก เเก้โรคฟัน ท้องร่วง
การนำข่อยมาปรุงยาเพื่อรับประทาน ไม่ควรรับประทานมากเกินไป และ ไม่ควรรับประทานอย่างต่อนเนื่อง เพราะ ข่อยความเป็นพิษ ซึ่งส่งผลกระทบต่อการทำงานของระบบประสาทและกล้ามเนื้อ ระบบหัวใจ และ ความดันโลหิต